Thơ Shevchenko Việt - Ukraina

80=NHỮNG BÔNG HOA KHOE SẮC

Tặng Fyodor Ivanovich

Kỷ niệm ngày 22 tháng 9 năm 1859.

Ở trên đồi những bông hoa khoe sắc

Dưới thung lũng có một chàng Cô-dắc

Chàng lang thang và suy nghĩ một điều:

Biết đi tìm ở đâu ra hạnh phúc?

Trong quán rượu với những người giàu có

Với những người buôn đi trên đồng cỏ

Hay giữa mênh mông đồng rộng thênh thang

Để trò chuyện đôi điều cùng ngọn gió?

Không phải thế đâu, người anh em ạ

Mà ở cô gái, trong nhà xa lạ

Ở trong khăn tắm hoặc trong khăn tay

Được cất trong một chiếc rương mới lạ.

[1859]

80= Ой по горі роман цвіте

Федору Івановичу Черненку.

На пам’ять 22 сентября 1859 року

Ой по горі роман цвіте,

Долиною козак іде

Та у журби питається,

Де та доля пишається?

Чи то в шинках з багачами?

Чи то в степах з чумаками?

Чи то в полі на роздоллі

З вітром віється по волі? —

Не там, не там, друже-брате,

У дівчини в чужій хаті,

У рушничку та в хустині

Захована в новій скрині.

Лихвин, 7 іюня [1859]

81=ÔI MẸ ƠI

Ôi mẹ ơi, con khổ quá chừng!

Đôi mắt sáng nhưng mẹ biết không

Chẳng có người để mà trao ánh mắt.

Ôi mẹ ơi, mẹ ơi, con khổ lắm!

Đôi tay trắng mà  tay không âu yếm

Không có ai mà ve vuốt mẹ ơi.

Ôi mẹ ơi, mẹ biết không, mẹ ơi

Đôi chân nhẹ nhàng nhưng chẳng có ai

Con biết nhảy cùng với ai hả mẹ?

[1859]

 81= Ой маю, маю я оченята... 

Ой маю, маю я оченята... 
Нікого, матінко, та оглядати, 
Нікого, серденько, та оглядати!

Ой маю, маю і рученята... 
Нікого, матінко, та обнімати, 
Нікого, серденько, та обнімати!

Ой маю, маю і ноженята, 
Та ні з ким, матінко, потанцювати, 
Та ні з ким, серденько, потанцювати!

10 іюня [1859], Пирятин 

82=GỬI EM GÁI

Tôi đi qua những khu làng xơ xác

Nghèo đói, không vui bên sông Đnhép

Và nghĩ suy: biết tìm ở nơi nào

Chốn nương thân, và vì sao cơ cực?

Và tôi nhìn thấy trong một giấc mơ

Đứng trong khu vườn có đầy hoa

Đẹp xinh tựa hò như thiếu nữ

Trên gò đất cao một mái nhà.

Và sông Đnhép bao thân thuộc

Dòng sông ánh lên, sông đầy nước

Và tôi nhìn thấy trong khu vườn

Đang đứng bên cây anh đào tươi xanh

Người em gái của tôi, người em ruột

Ơi người em gái nhiều đau thương

Em dường như ở chốn thiên đường

Và từ dòng sông mênh mang Đnhép

Em hình dung ra một con thuyền

Con thuyền nhỏ đang bơi trên dòng nước

Dòng sông rộng mênh mang, sông Đnhép

“Ôi anh trai, niềm hạnh phúc của em”

Nhưng giấc mơ bỗng đứt quãng, và em

Vẫn làm tạp dịch, anh vẫn cực hình!

Và ta vẫn đi con đường khó nhọc

Con đương gian nan có tự ngày xanh

Thôi thì ta đành cầu Chúa nghe em

Mong Ngài giúp anh em mình sống được.

[1859]

____

*Bài thơ này về người em gái Yaryna Hryhorivna Boiko (Shevchenko) (1816–1865) lấy chồng là Fyodor Kondratievich Boiko (1811–1850).

 82= Сестрі

Минаючи убогі села 

Понаддніпрянські невеселі, 

Я думав: «Де ж я прихилюсь? 

І де подінуся на світі?» 

І сниться сон мені: дивлюсь, 

В садочку, квітами повита, 

На пригорі собі стоїть, 

Неначе дівчина, хатина, 

Дніпро геть-геть собі розкинувсь! 

Сіяє батько та горить! 

Дивлюсь, у темному садочку, 

Під вишнею у холодочку, 

Моя єдиная сестра! 

Многострадалиця святая! 

Неначе в раї, спочиває 

Та з-за широкого Дніпра 

Мене, небога, виглядає. 

І їй здається — виринає 

З-за хвилі човен, доплива... 

І в хвилі човен порина. 

«Мій братику! моя ти доле!» 

І ми прокинулися. Ти... 

На панщині, а я в неволі!.. 

Отак нам довелося йти 

Ще змалечку колючу ниву! 

Молися, сестро! будем живі, 

То бог поможе перейти.

20 іюля [1859], Черкаси

83=TÔI DẠI DỘT

Tôi dại dột và tôi từng suy nghĩ

Tôi nghĩ rằng: “Thật khổ cho thân tôi

Biết làm sao sống được ở trên đời

Để khen mọi người và ca tụng Chúa

Giờ tôi vật vã ở trong bùn thối

Trong gian nan, đau đớn mãi không thôi

Khi ra đi – dấu vết cho cuộc đời

Không để lại trên mặt đất đau khổ”.

Ôi dắng cay, khổ đau như vậy đó

Tự mình tôi, không biết trốn vào đâu

Vì Phi-la-tô đóng đinh khắp nơi

Và thiêu đốt con người trên đống lửa.

[1859]

 83= Колись дурною головою

Колись дурною головою 

Я думав: «Горенько зо мною! 

Як доведеться в світі жить? 

Людей і господа хвалить? 

В багні колодою гнилою 

Валятись, старітися, гнить. 

Умерти й сліду не покинуть 

На обікраденій землі... 

О горе! горенько мені! 

І де я в світі заховаюсь? 

Щодень пілати розпинають, 

Морозять, шкварять на огні!»

21 іюля [1859], Черкаси

84=MÔ PHỎNG THƠ EDUARD SOVA

Để tặng cho em đó

Anh trồng bên ngôi nhà

Cây táo và cây lê

Để cho em sẽ nhớ.

Trời sẽ cho em ạ

Sẽ ngơi nghỉ nghe em

Dưới bóng lá bóng cành

Cùng với bầy trẻ nhỏ.

Bàn tay anh hái quả

Phát cho lũ trẻ con…

Và với em yêu thương

Chuyện trò trong lặng lẽ:

— Nhớ không em ngày ấy

Anh trồng giữa mùa xuân

Giờ hạnh phúc bên em!

— Và em đây cũng vậy!

[1859]

 84= Подражаніє Едуарду Сові

Посажу коло хатини

На вспомин дружині

І яблуньку і грушеньку,

На вспомин єдиній!

Бог дасть, виростуть. Дружина

Під древами тими

Сяде собі в холодочку

З дітками малими.

А я буду груші рвати,

Діткам подавати...

З дружиною єдиною

Тихо розмовляти.

 — Тойді, серце, як бралися,

Сі дрéва садив я...

Щасливий я! — І я, друже,

З тобою щаслива!

19 ноября [1859], С.-Петербург

85=CÔ GÁI MẮT ĐEN

Cô gái mắt đen, cô gái trẻ

Cô mang bia đi ở dưới sân

Còn tôi chỉ ngạc nhiên đứng nhìn

Thậm chí, có phần giận dữ…

Em mang bia đến cho ai thế?

Tại vì sao em rảo bước chân trần?...

Ôi Đức Chúa của tôi ơi, Ngài mạnh mẽ

Nhưng mà mạnh mẽ cũng bằng không.

[1860]

85= Дівча любе, чорнобриве

Дівча любе, чорнобриве

Несло з льоху пиво.

А я глянув, подивився —

Та аж похилився...

Кому воно пиво носить?

Чому босе ходить?..

Боже сильний! Твоя сила

Та тобі ж і шкодить.

[15  січня  1860, С.-Петербург]

86=LỜI CẦU NGUYỆN

Xin cho Sa hoàng, xin cho chúa đất

Những đồng tiền vàng và bao đồng bạc

Và xin Ngài cho chúng những gông xiềng.

Cho trí tuệ, cho bàn tay công nhân

Trên hành tinh bị đọa đày, cướp bóc

Xin Ngài hãy cho sức mạnh của mình.

Còn tôi – đứa con đau khổ trần gian

Xin cho tình yêu, cực lạc chân thành!

Và ngoài ra, không còn xin gì hết!

[1860]

86= Молитва

Царям, всесвітнім шинкарям, 
І дукачі, і таляри, 
І пута кутії пошли.

Робочим головам, рукам 
На сій окраденій землі 
Свою ти силу ниспошли.

Мені ж, мій боже, на землі 
Подай любов, сердечний рай! 
І більш нічого не давай!

24 мая [1]860, СПб 

87=XIN NGÀI ĐEM SA HOÀNG

Xin Ngài đem Sa hoàng và chúa đất

Cùm chúng vào những xiềng gông thật chặt

Xin Ngài đem chôn chúng xuống mồ sâu.

Xin cho người lao động khắp hành tinh

Những kẻ nghèo hèn chịu bao cơ cực

Xin hãy đem cho sức mạnh của mình.

Còn những trái tim tinh khiết chân thành

Xin đặt kề bên họ những thiên thần

Để giữ gìn vẻ tươi nguyên trinh bạch.

Còn riêng tôi, xin Ngài hãy cho tình

Yêu ở chốn trần gian này sự thật

Và xin hãy cho người bạn thủy chung!

[1860]

87= Царів, кровавих шинкарів

Царів, кровавих шинкарів, 
У пута кутії окуй, 
В склепу глибокім замуруй. 

Трудящим людям, всеблагий, 
На їх окраденій землі 

Свою ти силу ниспошли. 

А чистих серцем? Коло їх 

Постав ти ангели свої, 

Щоб чистоту їх соблюли. 

Мені ж, о господи, подай 

Любити правду на землі 

І друга щирого пошли!

25 мая [1860, С.-Петербург] 

  

88=XIN GIỮ NHỮNG KẺ ÁC

Xin giữ những kẻ ác mới bắt đầu

Xin Ngài chớ cùm chúng vào xiềng xích

Và xin đừng chôn chúng xuống mồ sâu.

Còn những bàn tay hay làm việc tốt

Xin hãy giúp đỡ, xin hãy chỉ đường

Và xin hãy cho sức mạnh thiêng liêng.

Còn những trái tim chân thành tinh khiết

Xin đặt kề bên họ những thiên thần

Và giữ gìn vẻ tươi nguyên trinh bạch.

Tất cả chúng tôi trên mặt đất này

Xin Ngài cho sự đồng tâm đồng chí

Xin cho bác ái và tình huynh đệ.

[1860]

 88= Злоначинающих спини

Злоначинающих спини, 

У пута кутії не куй, 

В склепи глибокі не муруй. 

А доброзиждущим рукам 

І покажи, і поможи, 

Святую силу ниспошли. 

А чистих серцем? Коло їх 

Постави ангели свої 

І чистоту їх сиблюди. 

А всім нам вкупі на землі 

Єдиномисліє подай 

І братолюбіє пошли. 

27 мая [1860, С.-Петербург]

89=CHO NHỮNG MẮT THAM LAM

Cho những mắt tham lam

Cho những ông trời con

Cuốc cày và tàu biển

Mọi của cải trần gian

Và Tụng ca, Thánh vịnh

Cho những ông trời con.

Còn những tay hay làm

Những đầu óc hay nghĩ

Thì khai khẩn đất hoang

Nghĩ suy và gieo hạt

Gieo thứ gì – sẽ gặt

Những bàn tay hay làm.

Những con tim dịu dàng

Thần thánh yêu hòa bình

Chúa trời và chúa đất

Người sống – thọ trăm năm

Còn cho người đã chết

Cực lạc với thiên đàng.

Chỉ vua chúa, thánh thần

Ta chẳng cần gì cả

Cuốc cày và tàu thủy

Của cải ở trần gian.

Ta chỉ cần một thứ

Tình yêu của nhân gian.

[1860]

89= Тим неситим очам

Тим неситим очам,

Земним богам — царям,

І плуги, й кораблі,

І всі добра землі,

І хвалебні псалми

Тим дрібненьким богам.

Роботящим умам,

Роботящим рукам

Перелоги орать,

Думать, сіять, не ждать

І посіяне жать

Роботящим рукам.

Добросердим-малим,

Тихолюбцям-святим,

Творче неба й землі!

Долгоденствіє їм

На сім світі; на тім...

Рай небесний пошли.

Все на світі — не нам,

Все богам тим — царям!

І плуги, й кораблі,

І всі добра землі,

Моя любо!.. а нам —

Нам любов меж людьми.

31  мая  [1860],  СПб