Người hát rong - tiếp theo

5=Ý NGHĨ

Cặp lông mày đen mà có ai cần

Và đôi mắt màu cánh gián

Và cả năm tháng tuổi xanh

Những tháng năm vui nhộn?

Những tháng ngày xanh

Trôi đi một cách phí uổng

Cặp lông mày đen dày rậm

Trước gió phai tàn.

Con tim héo hon, mỏi mệt

Như con chim nhốt trong lồng.

Ai cần gì sắc đẹp của em

Đẹp mà không hạnh phúc?

Một mình em đơn độc

Giữa cõi trần gian

Xa lạ những người thân

Không có ai để nói

Không có ai để hỏi

Đôi mắt khóc vì điều gì

Không có ai để kể

Com tim ao ước điều chi

Con tim như bồ câu kia

Suốt ngày đêm thỏ thẻ

Không một ai hỏi cả

Không ai biết, ai nghe

Người xa lạ chẳng hỏi gì

Mà hỏi làm gì cơ chứ?

Mặc cho kẻ cô đơn tuôn dòng lệ

Mặc cho ngày tháng qua mau

Con tim và đôi mắt hãy khóc nào

Một khi còn chưa yên ngủ

Hãy khóc lóc và than thở

Để cho ngọn gió nghe ra

Để gió mang nước mắt của ta

Về bên kia biển cả

Mang cho những kẻ không chung thủy

Đau đớn ê chề!

[1839]

5=Думка ("Нащо мені чорні брови...")

 

Нащо  мені  чорні  брови,
Нащо  карі  очі,
Нащо  літа  молодії,
Веселі  дівочі?
Літа  мої  молодії  
Марно  пропадають,  
Очі  плачуть,  чорні  брови  
Од  вітру  линяють.  
Серце  в'яне,  нудить  світом,  
Як  пташка  без  волі.  
Нащо  ж  мені  краса  моя,  
Коли  нема  долі?  
Тяжко  мені  сиротою  
На  сім  світі  жити;  
Свої  люде  —  як  чужії,  
Ні  з  ким  говорити;  
Нема  кому  розпитати,  
Чого  плачуть  очі;  
Нема  кому  розказати,  
Чого  серце  хоче,  
Чого  серце,  як  голубка,  
День  і  ніч  воркує;  
Ніхто  його  не  питає,  
Не  знає,  не  чує.  
Чужі  люди  не  спитають  —  
Та  й  нащо  питати?  
Нехай  плаче  сиротина,  
Нехай  літа  тратить!  
Плач  же,  серце,  плачте,  очі,  
Поки  не  заснули,  
Голосніше,  жалібніше,  
Щоб  вітри  почули,  
Щоб  понесли  буйнесенькі  
За  синєє  море  
Чорнявому  зрадливому  
На  лютеє  горе!  
[1838,  С.-Петербург]

  

6=IVAN PIDKOVA

I

Từng có một thời ở Ukraina

Gầm vang tiếng súng.

Từng có một thời người Zaporoze

Liên hoan và đánh chén.

Họ đã ăn đã uống

Đã có vinh quang và tự do

Giờ tất cả đã đi qua

Chỉ còn những ngôi mộ cổ.

Những ngôi mộ cổ giữa đồng

Ở nơi đây đã chôn

Những người Cô-dắc

Trắng toát những áo quan.

Những ngôi mộ giờ đen thẫm

Tựa như những ngọn đồi con

Về tự do vẫn đang còn

Nói cùng ngọn gió.

Niềm vinh quang của cha ông

Ngọn gió mang đi khắp đồng…

Cháu con nghe thành bài hát

Và họ hát lên.

Từng có một thời ở Ukraina

Khổ đau đã từng nhảy múa

Trong rượu mật có bao đau khổ

Như biển cả bao la.

Từng có một thời vinh quang

Ở Ukraina như vậy

Để bây giờ mỗi khi nhớ lại

Bỗng thấy nhẹ nhõm trong lòng.

II

Mây đen từ phía Liman

Mặt trời bị che khuất

Và biển kia gào thét

Như con thú tru lên.

Từ cửa sông Đnhép

Tiếng gọi: “Nào anh em

Biển đang gào thét

Chúng ta hãy lên thuyền!”

Những người Cô-dắc tập hợp

Trên cửa sông Liman

Họ cùng nhau hát lên

Sóng biển ngầu sủi bọt

Trên sóng, như trên đồng

Bến bờ đang dần khuát

Một khi con tim thổn thức

Người Cô-dắc cảm thấy nhẹ lòng

Họ chèo thuyền và hát lên

Hải âu dập dờn trên sóng…

Phía trước – người đội trưởng

Người biết rõ con đường.

Người đội trưởng ngồi trên thuyền

Giữ chặt kèn trong miệng

Mắt nhìn quanh bốn hướng

Ở đâu lũ giặc rủa nguyền?

Người đội trưởng vuốt chòm râu đen

Vê làn tóc rối

Và nâng chiếc mũ đội đầu lên:

“Giết hết lũ giặc rủa nguyền

Ta sẽ không dừng ở Sinop

Hỡi những người anh em

Mà ta sẽ đến Tsargrad

Làm khách của bậc đế vương!”

“Đồng ý. Chúng tôi đồng ý”.

Tiếng đáp lại vang rền

“Cám ơn những người anh em!”

Nói xong, người đội mũ

Và đi dọc con thuyền

Mà không ngồi xuống

Người đang nghĩ suy trong im lặng

Khi nhìn mặt nước biển xanh.

[1839]

6=Іван Підкова

І

Було колись — в Україні

Ревіли гармати;

Було колись — запорожці

Вміли пановати.

Пановали, добували

І славу, і волю;

Минулося — осталися

Могили на полі.

Високії ті могили,

Де лягло спочити

Козацькеє біле тіло,

В китайку повите.

Високії ті могили

Чорніють, як гори,

Та про волю нишком в полі

З вітрами говорять.

Свідок слави дідівщини

З вітром розмовляє,

А внук косу несе в росу,

За ними співає.

Було колись — в Україні

Лихо танцьовало,

Журба в шинку мед-горілку

Поставцем кружала.

Було колись добре жити

На тій Україні...

А згадаймо! Може, серце

Хоч трохи спочине.

II

Чорна хмара з-за Лиману

Небо, сонце криє.

Синє море звірюкою

То стогне, то виє.

Дніпра гирло затопило.

«Ануте, хлоп’ята,

На байдаки! Море грає —

Ходім погуляти!»

Висипали запорожці —

Лиман човни вкрили.

«Грай же, море!» — заспівали,

Запінились хвилі.

Кругом хвилі, як ті гори:

Ні землі, ні неба.

Серце мліє, а козакам

Того тілько й треба.

Пливуть собі та співають;

Рибалка літає...

А попереду отаман

Веде, куди знає.

Похожає вздовж байдака,

Гасне люлька в роті;

Поглядає сюди-туди —

Де-то буть роботі?

Закрутивши чорні уси,

За ухо чуприну,

Підняв шапку — човни стали.

«Нехай ворог гине!

Не в Синопу, отамани,

Панове молодці,

А у Царград, до султана,

Поїдемо в гості!»

«Добре, батьку отамане!» —

Кругом заревіло.

«Спасибі вам!» — Надів шапку.

Знову закипіло

Синє море; вздовж байдака

Знову похожає

Пан отаман та на хвилю

Мовчки поглядає.

[1839  С.-Петербург]