Trên đất Ukraina

48=TRÊN ĐẤT UKRAINA

Tôi lớn lên ở quê người

Và sống nơi đất khách

Trong cuộc đời cô đơn của tôi

Tôi không thể gọi tên, không biết

Còn đâu trên đời tuyệt vời hơn sông Đnhép

Và quê hương yêu dấu Ukraina.

Nhưng nơi sung sướng là nơi ta không ở

Tôi nhìn thấy những nhọc nhằn, gian khó

Trong một lần chưa xa

Tôi có dịp ghé về Ukraina.

Trong một ngôi làng trù phú

Nơi có bà mẹ coi tôi như con nhỏ

Mẹ thắp ngọn nến lên

Rồi mẹ cầu nguyện trong đêm

Mẹ mong cho số phận

Sẽ yêu đứa con của mình

Nhưng mà mẹ ơi

Mẹ đi ngủ sớm quá

Ông trời sẽ nguyền rủa

Số phận của con.

Nghĩ lại thấy mà kinh

Trong ngô làng trù phú tươi xinh

Đất đen nhưng trên đất

Những con người phiêu bạt, trần truồng

Chỉ trong đầm cây cỏ tươi xanh.

Làng có vẻ như vừa qua đám cháy

Và con người có vẻ như ngu muội

Không nói năng, vào sưu dịch cứ đi

Lại còn mang theo những đứa trẻ kia.

Tôi đã khóc lên rồi quay trở lại

Đi về chốn xa xôi

Không chỉ một làng này thôi

Mà khắp nơi ở  Ukraina đều như vậy

Bọn địa chủ, quan lại

Chúng áp bức, bóc lột con người

Dồn việc làm cho đến chết thì thôi!

Còn những người cháy túi

Mang đến cho những kẻ cho vay nặng lãi

Những chiếc quần cộc cuối cùng.

Thật đáng sợ và thật nặng nề

Khi biệt tăm nơi xa vắng!

Nhưng còn khổ hơn khi ở Ukraina

Nhìn thấy hết rồi khóc và im lặng!

Một khi chưa thấy khủng khiếp thế nào

Thì cái ác lại tưởng rằng cái tốt

Từ xa xưa trên đất Ukraina

Sông Đnhép trôi giữa những ngọn đồi

Như đứa con thơ trong bầu sữa mẹ.

Sẽ khoe sắc và sẽ đáng yêu hơn

Khắp Ukraina yêu thương

Những ngôi vườn rợp bóng

Những ngôi làng rộng

Và trong những làng vui

Sẽ vui lên cuộc sống của con người.

Tất cả sẽ là như vậy

Nếu như không còn lại

Dấu vết cường hào trên đất Ukraina.

[1848]

48= І виріс я на чужині

І виріс я на чужині,

І сивію в чужому краї:

То одинокому мені

Здається — кращого немає

Нічого в Бога, як Дніпро

Та наша славная країна...

Аж бачу, там тілько добро,

Де нас нема. В лиху годину

Якось недавно довелось

Мені заїхать в Україну,

У те найкращеє село...

У те, де мати повивала

Мене малого і вночі

На свічку Богу заробляла;

Поклони тяжкії б’ючи,

Пречистій ставила, молила,

Щоб доля добрая любила

Її дитину... Добре, мамо,

Що ти зарані спать лягла,

А то б ти Бога прокляла

За мій талан.

Аж страх погано

У тім хорошому селі.

Чорніше чорної землі

Блукають люди, повсихали

Сади зелені, погнили

Біленькі хати, повалялись,

Стави бур’яном поросли.

Село неначе погоріло,

Неначе люде подуріли,

Німі на панщину ідуть

І діточок своїх ведуть!..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

І я, заплакавши, назад

Поїхав знову на чужину.

І не в однім отім селі,

А скрізь на славній Україні

Людей у ярма запрягли

Пани лукаві... Гинуть! Гинуть!

У ярмах лицарські сини,

А препоганії пани

Жидам, братам своїм хорошим,

Остатні продають штани...

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Погано дуже, страх погано!

В оцій пустині пропадать.

А ще поганше на Украйні

Дивитись, плакать — і мовчать!

А як не бачиш того лиха,

То скрізь здається любо, тихо,

І на Україні добро.

Меж горами старий Дніпро,

Неначе в молоці дитина,

Красується, любується

На всю Україну.

А понад ним зеленіють

Широкії села,

А у селах у веселих

І люде веселі.

Воно б, може, так і сталось,

Якби не осталось

Сліду панського в Украйні.

[Друга половина 1848, Косарал]

  

49=CHẲNG ĐỂ CHO AI

Chẳng để cho ai, không vì vinh quang gì cả

Những bài thơ của tôi như những mớ tóc xoăn

Tôi viết ra chúng – là chỉ để cho mình

Và chỉ thế thôi – những người anh em ạ.

Tôi làm thơ nơi tù ngục

Để quên đi nỗi buồn

Dường như từ Ukraina xa xăm

Những lời bay đến

Nằm trên trang giấy trắng

Chúng khóc và chúng cười

Như con trẻ, chúng làm cho vui

Tâm hồn bị người đời quên lãng

Tâm hồn bất hạnh. Nhưng mà tôi

Nhưng mà tôi rất vui với chúng.

Như ông bố trong ngôi nhà ấm cúng

Với những đứa con nhỏ của mình

Tôi vui vẻ và tôi hài lòng

Tôi nguyện cầu Thượng Đế

Xin Ngài chớ quên bầy con trẻ

Bầy con trẻ của tôi ở nơi xa

Và hãy để cho chúng bay về nhà.

Cả một bầy trẻ nhỏ

Kể rằng chúng thật khổ

Thật khó sống trên đời.

Và ở trong gia đình vui

Trẻ con được âu yếm

Và mái đầu bạc óng

Của người bố lắc hoài

Mẹ thốt lên rằng: “Con trẻ

Thà đừng sinh ra trên đời”.

Còn cô gái trẻ lại nghĩ:

“Ta yêu chúng quá đi thôi”.

[1848]

49= Не для людей, тієї слави…

Не для людей, тієї слави,

Мережані та кучеряві

Оці вірші віршую я.

Для себе, братія моя!

Мені легшає в неволі,

Як я їх складаю,

З-за Дніпра мов далекого

Слова прилітають.

І стеляться на папері,

Плачучи, сміючись,

Мов ті діти. І радують

Одиноку душу

Убогую. Любо мені.

Любо мені з ними,

Мов батькові багатому

З дітками малими.

І радий я, і веселий,

І Бога благаю,

Щоб не приспав моїх діток

В далекому краю.

Нехай летять додомоньку

Легенькії діти

Та розкажуть, як то тяжко

Було їм на світі.

І в сім’ї веселій тихо

Дітей привітають,

І сивою головою

Батько покиває.

Мати скаже: бодай тії

Діти не родились.

А дівчина подумає:

Я їх полюбила.

[Друга  половина  1848, Косарал]