Thơ T. Shevchenko

62=VÀ THUNG LŨNG RỘNG

Và thung lũng rộng

Và cao nấm mồ

Và buổi chiều hoạ mi thanh vắng

Và những gì đã nói, đã mơ

Anh sẽ không quên bao giờ.

Chỉ một điều không kết tóc xe tơ

Mà chia tay như chưa gặp bao giờ

Nhưng mà trong khi đó

Những tháng năm tuổi trẻ

Đã trôi đi một cách mơ hồ.

Anh và em già đi trông thấy

Em - goá bụa, còn anh - cảnh tù đày

Không phải sống mà chỉ sống qua ngày

Và hai ta nhớ lại

Những ngày tháng đã vụt bay.

[1848]

62= І широкую долину

І широкую долину,
І високую могилу,
І вечернюю годину,
І що снилось-говорилось,
Не забуду я.

Та що з того? Не побрались,
Розійшлися, мов не знались.
А тим часом дорогії
Літа тії молодії
Марне пронеслись.

Помарніли ми обоє —
Я в неволі, ти вдовою,
Не живем, а тілько ходим
Та згадуєм тії годи,
Як жили колись.

[Друга половина 1848, Косарал]

63=BÊN VŨNG NƯỚC TRONG VƯỜN

Bên vũng nước trong vườn

Dừa cạn không còn mọc

Và thiếu nữ thanh tân

Không còn đi gánh nước.

Quanh bờ giậu trong vườn

Cây hoa bia khô héo

Bước từ mái nhà tranh

Cô không còn đi dạo.

Bên vũng nước trong vườn

Liễu nghiêng mình cúi xuống

Còn cô gái mắt đen

Cô đơn và buồn chán.

Cô khóc, cô đau đớn

Như con cá giãy lên…

Và có tiếng cười vang

Từ bên nhà hàng xóm.

[1848]

63= На вгороді коло броду

На вгороді коло броду
Барвінок не сходить.
Чомусь дівчина до броду
По воду не ходить.

На вгороді коло тину
Сохне на тичині
Хміль зелений, не виходить
Дівчина з хатини.

На вгороді коло броду
Верба похилилась.
Зажурилась чорнобрива,
Тяжко зажурилась.

Плаче, плаче та ридає,
Як рибонька б'ється...
А над нею, молодою,
Поганець сміється.

[Друга половина 1848, Косарал]

  

64=TÔI BUỒN MỘT MÌNH

Tôi buồn một mình trong cảnh tù đày

Không có ai để đem lòng thổ lộ

Tôi đi tìm, mà cũng không biết nữa

Ở đâu có người trò chuyện với tôi.

Tôi đi tìm khắp nơi, tôi tìm Chúa

Nhưng mà tôi có Chúa thế này sao

Cho tôi biết bao ngày tháng khổ đau

Bao cay đắng và còn hơn thế nữa.

Mùa hè của tôi âm u, không rực lửa

Mùa hè thiêng liêng thần thánh của tôi

Cuộc đời tôi cay đắng, lỡ làng trôi

Chẳng còn lại một chút gì đáng nhớ.

Mà tâm hồn tôi rất cần giải trí

Bởi thế, hồn tôi mong muốn, yêu cầu

Một lời êm ái nhưng chẳng thấy đâu

Như tuyết trắng trên đồng tha lê lết

Một cái xác hãy còn chưa chết hết.

[1848]

64= В неволі, в самоті немає

В неволі, в самоті немає,

Нема з ким серце поєднать.

Та сам собі оце шукаю

Когось-то, з ним щоб розмовлять.

Шукаю Бога, а нахожу

Таке, що цур йому й казать.

От що зробили з мене годи

Та безталання; та ще й те,

Що літечко моє святе

Минуло хмарно, що немає

Ніже єдиного случаю,

Щоб доладу було згадать.

А душу треба розважать,

Бо їй так хочеться, так просить

Хоч слова тихого; не чуть,

І мов у полі сніг заносить

Неохолонувший ще труп.

[Друга  половина  1848, Косарал]

65=BỐ EM ĐÃ MẤT RỒI

“Bố em đã mất rồi

Mẹ cũng không còn nữa

Chẳng ai khuyên, giúp đỡ

Chỉ mình em trên đời.

Đau khổ biết giấu đâu

Biết tìm đâu may mắn?

Em sẽ đi làm mướn

Chẳng biết sẽ thế nào?

Em sẽ đi vô rừng

Sẽ trồng cây rau húng

Nếu may mắn thì không

Bỏ ngôi nhà thấp vắng.

Nếu may mắn đến nhà

Em ở nhà nội trợ

Còn không, sẽ đi ra

Tìm may trong thiên hạ”.

Vạt rau húng trong rừng

Lớn lên và tươi tốt

Còn cô gái đi ra

Xấu đi và còi cọc.

[1848]

65= Ой умер старий батько

«Ой умер старий батько
І старенькая мати,
Та нема кому щирої
Тії радоньки дати.

Що мені на світі,
Сироті, робити?
Чи йти в люде жити,
Чи дома журитись?

Ой піду я в гай зелений,
Посаджу я руту.
Якщо зійде моя рута,
Остануся тута,

Прийде милий в мою хату
Хазяїнувати.
А як же ні, то я піду
Доленьку шукати».

Посходила тая рута,
В гаї зеленіє.
А дівчина-сиротина
У наймах марніє.

[Друга половина 1848, Косарал]

Thơ Taras Shevchenko

59=MÀN SƯƠNG

Màn sương bay trên thung lũng mênh mông

Em đang sống với mẹ cha vui vẻ

Nhưng quả thật đời sẽ hạnh phúc hơn

Về phía sau đồi làm người vợ trẻ.

Em ra đi khắp xóm, đi khắp vùng

Vào rừng tối tìm cho mình người bạn:

“Người ở đâu, hỡi người em yêu thương

Người ở đâu, con đại bàng dũng mãnh?”

Cứ để mặc bố mẹ sẽ đi tìm

Anh ở đâu hỡi người em yêu dấu

Trang phục ngày cưới của hai chúng mình

Sẽ có màn đêm bao la che phủ.

Cô gái lấy chồng – và cô thất vọng

Thà rằng ngày ấy cô chẳng yêu ai

Thà rằng sống mà tình không biết đến

Cũng còn hơn một cuộc sống như vầy.

[1848]

59= Туман, туман долиною

Туман, туман долиною,

Добре жити з родиною.

А ще лучше за горою

З дружиною молодою.

Ой піду я темним гаєм,

Дружиноньки пошукаю.

Де ти? Де ти, озовися!

Прийди, серце, пригорнися.

Нумо, серце, лицятися

Та поїдем вінчатися,

Щоб не знали батько й мати,

Де ми будем ночувати.

Одружилась, заховалась,

Бодай була не кохалась.

Легше було б самій жити,

Як з тобою в світі битись.

[Друга  половина  1848, Косарал]

60=HÔM QUA

Hôm qua em đi vào rừng sồi

Hái quả

Em gặp anh chàng xay lúa

Và em đã yêu người.

Chàng làm việc không nghỉ ngơi

Và hôn em khi chàng ngoảnh lại

Ôi, nụ hôn tuyệt vời.

Hôm qua em đi vào rừng

Hái nấm

Gặp một anh chàng trẻ lắm

Là thợ làm yên cương.

Chàng làm việc không ngừng

Và chàng ôm em âu yếm

Thật là thương.

Hôm qua em đi vào rừng

Lấy củi

Em gặp chàng thợ cối

Cặp lông mày đen.

Chàng mê mải đóng thùng

Chàng ôm em vào ngực

Người có cặp lông mày đen.

Mẹ hỏi cô con gái của mình

Cô con gái trẻ:

“Ai sẽ là chàng rể

Mẹ muốn biết đó con?”

“Chủ nhật này mẹ sẽ gọi tên

Cả ba chàng rể”

Cả ba người mẹ sẽ gọi tên.

[1848]

60= У перетику ходила

У перетику ходила
По оріхи,
Мірошника полюбила
Для потіхи.
Мельник меле, шеретує,
Обернеться, поцілує
Для потіхи.

У перетику ходила
По опеньки,
Лимаренка полюбила,
Молоденька.
Лимар кичку зашиває,
Мене горне, обнімає,
Молоденьку.

У перетику ходила
Я по дрова
Та бондаря полюбила,
Чорноброва.
Бондар відра набиває,
Мене горне, пригортає,
Чорноброву.

Коли хочеш добре знати,
Моя мати,
Кого будеш попереду
Зятем звати,—
Усіх, усіх, моя мамо,
У неділеньку зятями
Будеш звати.

[Друга половина 1848, Косарал]

61=DƯỜNG NHƯ

Dường như ngọn gió trên đồng

Làm những cây dương cúi xuống

Dường như cô gái dễ thương

Đem số phận mình trách mắng:

“Có lẽ ta đem mi

Dìm vào biển cả

Bởi vì tại sao mi

Không cho ta yêu ai cả!

Như bao cô gái được hôn

Được ôm ấp, ve vuốt

Có điều gì với họ không

Ta đây chẳng biết.

Đến muôn đời không biết được. Mẹ ơi

Thật khủng khiếp khi sống ở trên đời

Mà tình yêu trong đời

Không bao giờ gặp cả”.

[1848]

61= Не тополю високую

Не тополю високую
Вітер нагинає,
Дівчинонька одинока
Долю зневажає:
«Бодай тобі, доле,
У морі втопитись,
Що не даєш мені й досі
Ні з ким полюбитись.
Як дівчата цілуються,
Як їх обнімають
І що тойді їм діється —
Я й досі не знаю.
І не знатиму. Ой мамо,
Страшно дівувати,
Увесь вік свій дівувати,
Ні з ким не кохатись».

[Друга половина 1848, Косарал]

Cô gái Katerina

57=KATERINA

Cô gái tên Katerina

Có ngôi nhà sàn gỗ

Một lần, có ba người khách ghé

Họ đến từ thành phố Zaparoze.

Một người có tên: Semen Bosy

Người kia tên: Ivan Goly

Người thứ ba - Ivan Yaroshenko.

“Chúng tôi đi vòng quanh Ba Lan đấy

Và chúng tôi đi khắp Ukraina

Nhưng không đâu nhìn thấy

Cô gái nào đẹp hơn Katerina!”

Một người thốt lên rằng

“Giá mà tôi giàu có

Thì tôi đem hết bạc vàng

Tặng cho Katerina đó

Chỉ mong sao có nàng”.

Người thứ hai thì thầm:

“Ơi những người anh em

Giá mà tôi khỏe như lực sĩ

Thì tôi trao hết cho nàng

Chỉ mong được có em”.

Còn người thứ ba thì nói:

Vì Katerina

Tôi sẽ làm tất cả

Không có việc gì khó

Với tôi trên đời này”.

Katerina suy nghĩ một hồi

Rồi trả lời ba người khách:

“Em có người anh trai

Đang chịu cảnh tù đày

Ở Crưm, hay đâu đấy

Ai cứu được anh ấy

Thì em đây sẽ của người!”

Thế là ba chàng trai

Cùng nhau thắng yên ngựa

Rồi họ lên đường

Để đưa về kẻ tha hương -

Người anh trai của Katerina yêu mến.

Thế rồi một người chết đuối

Ở vùng cửa sông

Người thứ hai chết vì đâm vào cọc

Ở vùng Ca-dơ-lốp

Chỉ còn người thứ ba

Ivan Yaroshenko

Đã từ nhà tù

Ở vùng Ba-tri-sa-rai

Cứu được người anh trai

Của Katerina yêu dấu!

Một buổi sáng cánh cửa kêu cót két

Có ai đấy bước vào nhà:

“Hãy dậy mau Katerina

Để gặp người anh trai yêu quí!”

Katerina như người trong mộng mị

Và cô kêu lên:

“Em đã nói không thật một điều

Đây không phải anh trai, mà người yêu!”

“Em đã lừa dối các anh...”

Rồi cô ngã lăn đùng xuống đất.

“Nào người anh em ta đi khỏi nơi này

Đi khỏi ngôi nhà nguyền rủa!”

Rồi họ đuổi theo ngọn gió

Như cánh chim bay.

Katerina tươi trẻ

Người ta đã chôn cô trên đồng

Còn những người Zaparoze trên thảo nguyên

Đã trở thành anh em kết nghĩa.

[1848]

57= Катерина

У тієї Катерини
Хата на помості

Із славного Запорожжя
Наїхали гості.

Один Семен Босий,
Другий Іван Голий,
Третій славний вдовиченко
Іван Ярошенко.
«З'їздили ми Польщу
І всю Україну,
А не бачили такої,
Як се Катерина».

Один каже: «Брате,
Якби я багатий,
То оддав би все золото
Оцій Катерині
За одну годину».
Другий каже: «Друже,
Якби я був дужий,
То оддав би я всю силу
За одну годину
Оцій Катерині».
Третій каже: «Діти,
Нема того в світі,
Чого б мені не зробити
Для цієї Катерини
За одну годину».

Катерина задумалась
І третьому каже:
«Єсть у мене брат єдиний
У неволі вражій!
У Криму десь пропадає;
Хто його достане,
То той мені, запорожці,
Дружиною стане».

Разом повставали,
Коней посідлали,
Поїхали визволяти
Катриного брата.

Один утопився
У Дніпровім гирлі,
Другого в Козлові
На кіл посадили.
Третій, Іван Ярошенко,
Славний вдовиченко,
З лютої неволі,
Із Бахчисараю,
Брата визволяє.

Заскрипіли рано двері
У великій хаті.
«Вставай, вставай, Катерино,
Брата зустрічати».
Катерина подивилась
Та й заголосила:
«Це не брат мій, це мій милий,
Я тебе дурила...»
«Одурила!..» — І Катрина
Додолу скотилась
Головонька... «Ходім, брате,
З поганої хати».
Поїхали запорожці
Вітер доганяти.

Катерину чорнобриву
В полі поховали,
А славнії запорожці
В степу побратались.

[Друга полонина 1848, Косарал]

  

58=MẸ RU CON

À ơi, mẹ ru con

Ngày cũng như đêm

Mai này con khôn lớn

Con ra đi khắp Ukraina

Con sẽ trách mẹ trách cha

Con nguyền rủa mẹ

Và cha – con không nhớ

Mẹ có lỗi con à

Mẹ mất rồi, con đừng đi ra thiên hạ

Mà con hãy đi vào rừng

Rừng không yêu cầu, không tra hỏi

Con hãy dạo chơi ở đó nghe con!

Và nếu con nhìn thấy cây kim ngân

Thì con hãy dừng lại

Mẹ từng yêu cây kim ngân này đấy

Con hãy cúi chào kim ngân

Còn khi con quay trở về làng

Con đừng lo lắng nhé

Và khi bế đứa con nhìn thấy mẹ

Thì con hãy quay lưng.

[1848]

58= Ой люлі, люлі, моя дитино

Ой люлі, люлі, моя дитино,

Вдень і вночі.

Підеш, мій сину, по Україні,

Нас кленучи.

Сину мій, сину, не клени тата,

Не пом’яни.

Мене, прокляту, я твоя мати,

Мене клени.

Мене не стане, не йди меж люди,

Іди ти в гай,

Гай не спитає й бачить не буде,

Там і гуляй.

Найдеш у гаї тую калину,

То й пригорнись,

Бо я любила, моя дитино,

Її колись.

Як підеш в села, у тії хати,

То не журись.

А як побачиш з дітками матір,

То не дивись.

[Друга  половина  1848, Косарал]